Ga naar de inhoud

Roelof Strengholt (1906–1943)

Roelof Strengholt

Roelof Strengholt was kantoorbediende en ploegcommandant van de luchtbeschermingsdienst. In 1939 staat hij tweede op de kieslijst voor CPN in Velsen. De partij haalt één zetel.

In de nacht van 21 op 22 januari 1943 werd Roelof samen met 9 anderen Velsense communisten gearresteerd en overgebracht naar het IJmuidense politiebureau aan het Tiberiusplein. ’s Ochtends worden zij overgebracht naar de Euterpestraat in Amsterdam, waar de Sicherheitsdienst is gehuisvest, en later naar de gevangenis aan de Weteringschans.

Uit het dagrapport van de politie Velsen, 22 januari om 05.30 uur: “Roelof Gerard Strengholt, geboren te Amsterdam op 5 November 1906, ploegcommandant luchtbeschermingsdienst, wonende Ostadestraat 34, alhier. Is geplaatst in cel G. Fouillering bestaande uit das, boord en bretels geborgen in kast C.”¹

Als vergelding voor de moord op een Duitse onderofficier in Haarlem, op 30 januari 1943, werden 109 inwoners van Haarlem opgepakt. Een groot deel van hen werd naar het concentratiekamp gestuurd. Zeven van hen worden ter dood gebracht. Daaraan werden drie gearresteerde Velsense communisten toegevoegd, die daarvoor uit Amsterdam naar Haarlem werden overgebracht. Het waren Strengholt, Weij en Warmenhoven.

Afscheidsbrief

In de nacht van 1 op 2 februari krijgen zij de gelegenheid hun afscheidsbrieven te schrijven. Roelof Strengholt schrijft dat allen op dat moment zeer rustig en sterk zijn. “Mijn lot is eervol en je kan iedereen recht in de oogen kijken.”²

“Allerliefste Annie en lieve Erna! Lieve Oma Hansen. Het noodlot is al sinds 10 dagen over ons beiden gekomen. Nu is het noodlot bezegeld lieve schat. We zullen elkaar nooit meer zien. In Haarlem is j.l. Vrijdag iets gebeurd en 10 gijzelaars moeten daarvoor boeten w.o. ook ik. Lieve schat, de afgeloopen dagen zijn verschrikkelijk voor je geweest. Zoo onverwachts werden we van elkaar gerukt en nu is het bezegeld met het vreselijkste wat kan gebeuren. Luister nu goed, lieve Annie, Wat met mij gebeurd is niet erg, het meest erge is het voor jou, lieverd en kleine Erna. Daarom moet je flink zijn. Er zijn duizenden die in den oorlog elkaar moeten missen en vergeet niet Mijn dood is eervol en kan je iedereen goed en recht in de oogen kijken.
Probeer nu lieve meid, het verleden zoo gauw mogelijk te vergeten en Weest flink en denk om het kind! (…) Vergeef me als ik altijd zoo onheusch en onhebbelijk tegen je ben geweest. Je bent altijd hulpvaardig voor me geweest en mijn onhebbelijkheden heb je altijd als een lieve vrouw zonder veel morren gedragen. Een vreselijk lot is over je gekomen dat je als vrouw met een kind achterblijft. Maar lieve schat, je moet het dragen het kan niet anders, het lot heeft het zoo gewild. Luister nu goed. Ik weet zeker dat Binnendijk, Oom Ep enz. je niet alleen zullen laten staan. Binnendijk heb ik als laatste wil verzocht dat je bij hem steun vindt. Laat hij met Oom Ep (die schreef ik ook) zoo voor je gaan zorgen, dat je met Zusje in Ermelo komt. Want bij Moe en Pa kan je ook niet blijven. Ze zijn al oud en zullen deze slag ook niet makkelijk verdragen. Blijf voorlopig bij elkaar in Haarlem of IJmuiden en raadpleeg dan met elkaar hoe of wat. Laat je leiden door Binnendijk en Zusje kan daar flink en groot worden. Ik vind het alleen verschrikkelijk dat jij dit lot treft en dan de kleine meid. (…) Maak me gelukkig in dit uur, dat je flink zult zijn en het hoofd koel houdt in deze slag voor jou. Jij moet verder leven en aan vrienden zal het je niet ontbreken! En aan hulp ook niet, maar tanden op elkaar!
Ik wil je schrijven hoe het na ons afscheid op 22 Januari is gegaan. We zijn toen naar Amsterdam overgebracht ofschoon ik niets verkeerds in mijn zakken had of iets had gedaan wat slecht of verkeerd was. Toen ze me uit Santpoort haalden, zeiden ze dat het met Frits Strengholt in verband stond (dat bleek achteraf niet waar, maar enfin). Toen ben ik 10 dagen op de Weteringschans geweest en hebben ze me met Warmenhoven en Weij vanavond naar Haarlem gebracht en het vreselijke nieuws gehoord. Jij moet en ook Moe en Pa vreselijke dagen hebben gehad, want ik mocht jullie niet schrijven en jullie wisten niet waar ik was en dat was verschrikkelijk die onzekerheid voor jou lieverd.
Maar gelukkig kan ik zoo nu afscheid van je nemen. Nogmaals lieve kind, probeer flink te zijn. Vergeet als het kan zoo gauw mogelijk het verleden. Lieve schat, de 12 febr. en 17 febr. daar denk ik op het oogenblik aan. Dat is heel erg, maar west flink. Vertroetel de kleine schat, ze heeft daarop recht. Ook op 12 februari.
Vertel Erna niet wat er precies gebeurd is met mij; de tijd zal de wond bij het lieve kind wel heelen!
Lieve schat, Nogmaals, weest sterk zooals ik ook sterk ben in deze uren en als de menschen die hier met mij hetzelfde lot delen, zoals Mr. Drilsma, Mr. Frank etc. Deze brief mag je aan ieder laten lezen. Geef ben mijn fiets of Opa als hij wil, maar behoudt de tandem voor later. (…) Lieve kind, nu niet al te veel piekeren over mij. Ik ben rustig op het oogenblik en ook als de mensen met mij zooals Wey en Warmenhoven. Groet alle bekenden. Het slaat nu zes uur in den morgen.
Mijn lieve kleine Erna, daar moet je natuurlijk goed voor zorgen. Geef Ernatje steeds wat kussen, want ze is toch van ons beiden. Dag lieve Annie, Vergeef me wat ik jouw wel aan hebt gedaan maar deze ramp daarvoor heb ik je niet kunnen sparen. Dag lieve Annie en Erna. Veel kussen in gedachten. Weest sterk en vergeet gauw het verleden. Je innig liefhebbende Rolf.”

In de ochtend van 2 februari 1943 werd Roelof samen met 9 anderen in de duinen bij Bloemendaal gefusilleerd. Zeven communisten en drie joodse medeburgers. Hun lichamen werden in het geheim gecremeerd. Twee gedenkstenen in de duinen markeren de plek van hun terechtstelling.

De Strengholtstraat in IJmuiden is naar hem vernoemd.

Bronnen:

  • Guus Hartendorf, De Velser Affaire. Bezettingstijd 1940-1945 in Kennemerland (¹ blz. 161; ² blz. 161-162)
  • Bas von Benda-Beckmann, De Velser Affaire. Een omstreden oorlogsgeschiedenis
  • Oorlogsslachtoffers IJmond
  • Oorlogsgravenstichting

Roelof Gerard (Rolf) Strengholt
Geboren: Amsterdam, 5 november 1906.
Overleden: Bloemendaal, 2 februari 1943.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *