Ga naar de inhoud

Martin Grégoire (1901–1964)

De Haarlemmer Martin Grégoire speelde een sleutelrol bij de verschijning van de illegale Waarheid in Kennemerland. Martin was van beroep letterzetter bij het Haarlem’s Dagblad. Voor zijn overstap naar de communistische partij was hij secretaris van de afdeling Haarlem-Noord van de sociaaldemocratische SDAP en van de afdeling Haarlem van de omroepvereniging VARA.

Martin werd al vroeg betrokken bij de vermenigvuldiging en verspreiding van ‘De Vonk’, de lokale editie van De Waarheid in Kennemerland. De krant werd door Martin gezet en door Johannes Hoogendoorn, zelf geen communist, in zijn drukkerij aan de Burgwal gedrukt. In juli 1942 werd het te gevaarlijk op deze wijze te werken, en werd de vermenigvuldiging weer gedecentraliseerd.

Nadat Johan Hissink, Johannes Hoogendoorn en Jan van der Zwaag op 17 mei 1943 door verraad waren gearresteerd, zette Martin de uitgave in gestencilde vorm en in een kleinere oplage alleen voort. In augustus 1943 werd de titel veranderd in ‘De Waarheid’. Voor Kennemerland verscheen een bijlage genaamd ‘De Vrije Kennemer’.

Georgiërs

In het voorjaar van 1944 bereikte Martin het verzoek om contact te leggen met Jevgeni Artemidze en Nicolai Mikiasjwili, twee krijgsgevangen Georgiërs in Zandvoort. De eerste bijeenkomst vond plaats op een adres van de Heemsteedse groep ‘De Patriot’. Op deze eerste bijeenkomst waren aanwezig: Artemidze en Mikiasjwilli, de bemiddelaar Cor van Lemmeren (arbeider bij het duinwaterleidingbedrijf), B. Korsten en L. Brinkmann van ‘De Patriot’, en Martin als vertegenwoordiger van de Haarlemse Waarheid-groep.

Nadat bleek dat de Georgiërs alleen met communisten wilden samenwerken, werd een nieuwe afspraak gemaakt, die een week later op dezelfde plaats werd gehouden. Daar waren alleen vertegenwoordigers aanwezig van de Waarheid-groep en Annie Averink en Piet Vooren namens de CPN. Op deze bijeenkomst bleek dat Artemidze de leider was van de ondergrondse partijgroep van de Georgiërs. Nadien werd er regelmatig contact onderhouden.

Door de Haarlemse Waarheidgroep en de Georgiërs werden gezamenlijke kranten uitgegeven, de Pravda (Waarheid) in het Russisch en de Elva (Bliksem) in het Georgisch. De inhoud werd gezamenlijk vastgesteld door de politieke leiding van de Georgiërs en vertegenwoordigers van de Waarheid-groep. De gestencilde nummers verschenen van de hand van Martin Grégoire, die ook alle verdere technische werkzaamheden verzorgde. De oplage werd vanwege het gevaar opzettelijk laag gehouden.

Na de oorlog

Martin was vanaf 1946 lid van het partijbestuur van de CPN en voorzitter van het district Kennemerland. In 1946 werd hij als lijsttrekker van de CPN gekozen in de gemeenteraad van Haarlem. Na de oorlog was hij secretaris van de Districts-Advies commissie der Illegaliteit voor het district Haarlem. Martin Grégoire overleed in 1964.

Trouw, 4 maart 1964

Bronnen:

Martinus Hubertus Grégoire
Geboren: Maastricht, 3 augustus 1901.
Overleden: Haarlem, 2 maart 1964.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *