Rinus Hoebeke was aardappelboer in Haarlem en lid van de CPN. Hij had een belangrijk aandeel in de organisatie van de illegale CPN en de Februaristaking 1941 in Haarlem. Ook onderhield hij contacten met de vanaf 1943 aan de kust gelegerde Georgische krijgsgevangen sovjetsoldaten, van wie hij wapens en munitie kreeg voor het verzet.
Over zijn aandeel in de Februaristaking ‘41 schreef zijn Haarlemse medestrijdster Truus Menger-Oversteegen:
“Rinus Hoebeke, de aardappelman, groot en sterk, zette een kist piepers op de aanrecht. ‘Waar is je moeder?’
Ik haalde mijn schouders op: ‘Ze zal wel boodschappen aan het doen zijn, denk ik,’ en ik pakte de portemonnee om Rinus te betalen.
‘Nee, zo is ’t goed, ik wacht wel effe..,’ zei hij en rolde een shagje. Het was nog vroeg en mijn moeder kwam gelukkig snel.
‘Hee, Rinus,’ zei ze toen ze hem zag, ‘wat ben je vroeg, joh.’
‘Truus, hier zijn pamfletten, de grote oproep om te staken tegen de mof,’ riep hij opgewonden. Onder uit de kist aardappelen diepte hij een pak papier op. ’t Buitenste, vuile papier gooide hij in de brandende kachel.
Mijn moeder las aandachtig het stencil: ‘Zou het lukken denk je?’ vroeg ze bezorgd aan Rinus.
‘Meid, ze zullen weten, die bloedhonden, dat we er zijn!’
Hij drukte energiek zijn peukje uit.
‘Kijk, we hadden zo gedacht, als jullie nou de ateliers op de Zijlsingel nemen, en de remise en daarna de kousenfabriek van Hin, dan komen we al een heel eind. We hebben overal onze mensen ingezet. Vooral aan ’t Spaarne is een hoop werk te doen, voor de groep daar. Maar als jij met de meiden en wat andere jeugd die fabriekies inpikt schieten we al een heel stuk op.’
Hij knoopte z’n jas dicht.
‘De mazzel hoor, en eh… laat je niet grijpen.’
Hij verdween. Met het laatste doelde hij op de politie die steeds meer samen werkte met de Duitsers, de goeden niet te na gesproken.“
Op 6 maart 1944 werd Rinus Hoebeke door de Haarlemse politieagent en NSB-er Fake Krist gearresteerd. Er werd bij Hoebeke thuis aangebeld en voorgewend alsof zij door partijgenoot Cor Rusman waren gestuurd voor aardappelen. Zodoende wisten ze dat Hoebeke thuis was. Het huis werd omsingeld en Hoebeke gearresteerd. Fake Krist werd op 25 oktober van dat jaar door een verzetsgroep uit Halfweg geliquideerd.
Rinus kwam na een verblijf in het gebouw van Sicherheitsdienst aan de Euterpestraat in Amsterdam, terecht in het concentratiekamp Vught, vervolgens de gevangenis Utrecht en het Duitse kamp Rodgau-Dieburg. Na ontruiming van het kamp en de Todesmarsch kwam hij terecht in de gevangenis Bernau in Beieren. Daar is hij na de bevrijding op 15 mei 1945 in het ziekenhuis overleden.
Omdat er op de erebegraafplaats Bloemendaal geen plek meer was, werd Rinus Hoebeke op 23 november 1953 herbegraven op de erebegraafplaats in Loenen.
Bronnen:
- Truus Menger, Toen niet, nu niet, nooit
- Aantekeningen van Cor Rusman in de collectie van Theun de Vries
- Haarlems Dagblad, 17 november 1953, “Stoffelijke resten van M. Hoebeke terug”
- Archief CPN
- Oorlogsgravenstichting
